Κείμενο – φωτογραφίες: Γιώργος Κτενίδης – συνοδός εκδρομών
Πιστεύω πως είναι ευλογία, γαλήνεμα ψυχής, για τον κάθε Έλληνα, για τον κάθε Χριστιανό, να περιπλανάται στα μέρη της Κωνσταντινούπολης. Έχουν γραφεί τόσα πολλά γι’ αυτήν, ελάχιστος εγώ, που προσθέτω λίγες ακόμη πληροφορίες και φωτογραφίες.
Αναζητώντας την Παναγία τη Μουχλιώτισσα, στην περιοχή Φατίχ, παλιά πόλη σήμερα, αντίκρισα ένα σταυρό πίσω από ένα μαντρότοιχο με ιδιαίτερα προσεγμένη τοιχοποιία. Χτύπησα το κουδούνι, και ύστερα από λίγο μια κυρία, με σπαστά ελληνικά μου άνοιξε.
Η καταγωγή της από την Αντιόχεια της Συρίας, φύλακας, φροντιστής της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου του Αντιφωνήτη ή Ποτηρά. Μου επέτρεψε να περιπλανηθώ, να φωτογραφίσω την εκκλησία.
Εντυπωσιακή σε μέγεθος εκκλησία, στο βάθος ενός πυκνόφυτου κήπου με σκιερά πυκνόφυλλα δέντρα. Στον πλαϊνό τοίχο, δύο μαρμάρινες παραστάσεις του Αγίου Γεωργίου, και μια μαρμάρινη πλάκα, στην οποία αναγράφεται πως ο ναός ανακαινίστηκε το 1998 από τους αδερφούς Χρ. Και Ν. Ελματζίογλου, πατριαρχούντος του Οικουμενικού μας Πατριάρχη Βαρθολομαίου και προνοούντος του τότε επισκόπου Λαοδικείας, του αείμνηστου Ιακώβου.
Μπαίνοντας μέσα στην εκκλησία, ένας ταπεινός, λίγο παρατημένος νάρθηκας, στη συνέχεια, ο κυρίως ναός. Μπήκα μέσα και άφησα τα μάτια μου να αγγίξουν, ότι μπορούσαν περισσότερο. Το χρώμα που κυριαρχεί στο εσωτερικό του ναού είναι το γαλάζιο με λευκές αποχρώσεις. Ειδικά οι κίονες, η ξύλινη οροφή και ο άμβωνας μου δημιουργούν τη νοερή εντύπωση πως βρίσκομαι σε κάποιο ελληνικό νησί.
Το τέμπλο ξυλόγλυπτο, φτιαγμένο με ιδιαίτερη τέχνη και μεράκι, φιλοξενεί νεότερης αγιογραφικής περιόδου εικόνες. Εντυπωσιακή σε μέγεθος εκκλησία, τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, κτίσμα κομψό του 1830, λιθόκτιστο με σιδερένιο καμπαναριό, ανήκε παλιά στην οικογένεια του λογοθέτου της Μεγάλης Εκκλησίας, Γεωργίου Ποτηρά.
Ο Γεδεών βεβαιώνει πως μνεία περί του ναού πριν από το 1648 δεν υπάρχει, ενδέχεται ωστόσο, για ένα πολύ μικρό διάστημα να χρησίμευσε ως πατριαρχικό μέγαρο όταν το Πατριαρχείο εκδιώχθηκε από την Παναγία την Παμμακάριστο.
Το προσωνύμιο Αντιφωνήτης ή Αντιφωνητής, συνδέεται με μια πολύ ωραία παράδοση, περί του Χριστού Αντιφωνητού. Ήταν λένε, στα χρόνια τα παλιά κάποιος τοκογλύφος που υποστήριζε πως ένας άλλος χριστιανός του χρωστούσε χρήματα, κι εκείνος μάταια προσπαθούσε να αποδείξει το αντίθετο. Στο τέλος, απελπισμένος του είπε, “πάμε μπροστά στην εικόνα του Χριστού, αν βαστά η καρδιά σου, να πεις κι εκεί αυτά τα ψέματα”. Εκείνος πήγε, μα όταν τον άκουσε η εικόνα, “αντιφώνησε”, και ο φτωχός άνθρωπος απαλλάχτηκε.
Μπαίνοντας στο νάρθηκα δεξιά, είναι εντοιχισμένο ένα τεράστιο πιθάρι για τις προσφορές λαδιού και δίπλα μια επιγραφή που προτρέπει: “Χριστιανέ, ως πότε θυσίαν εις βωμόν φέρων Ευσεβεί χειρ ιδία τα’ έλαιον ενθάδε χύνων. Εν Φωτηρά 1.12.1883”.
Στην εκκλησία γίνεται Θεία Λειτουργία κάθε Τετάρτη, από εντεταλμένο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ιερέα.
