Του Σάκη Παπαδόπουλου
Η Ιωάννα Δρέττα που μόλις χθες ορκίστηκε υπηρεσιακή Υπουργός Τουρισμού, μιλώντας σε συνεδριακή εκδήλωση της αντιπεριφέρειας τουρισμού πριν λίγο καιρό, χαρακτήρισε τη Θεσσαλονίκη ως τη μεγαλύτερη χαμένη ευκαιρία της χώρας για έναν δυνατό citybreak προορισμό. Την ίδια δήλωση επανέλαβε λίγες μέρες αργότερα στο περιθώριο εκδήλωσης της Marketing Greece στην Αθήνα. Θυμίζουμε πως η κα Δρέττα, ήταν τα τελευταία έξι χρόνια διευθύντρια της Marketing Greece μέχρι τις αρχές αυτού του μήνα όταν και αποχώρησε από τη θέση της, παραμένοντας ωστόσο μέλος του διοικητικού συμβουλίου.
Δυστυχώς έχει απόλυτο δίκιο η κα Δρέττα, όχι μόνο γιατί γνωρίζει πολύ καλά τα της τουριστικής προώθησης και μάρκετινγκ, αλλά γιατί αυτό επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία. Σε μια εποχή που η τουριστική κινητικότητα σε όλη την Ευρώπη είναι πιο ψηλά από ποτέ και σε πολλές πόλεις επικρατούν συνθήκες υπερτουρισμού, η Θεσσαλονίκη αγκομαχά περιμένοντας να την ευνοήσουν οι συγκυρίες να γεμίσει τα ξενοδοχεία της, έχοντας ως βασικό της όπλο τις χαμηλές τιμές στη διαμονή σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό της.
Τι είναι ένας citybreak προορισμός;
Είναι αυτός που οι τουρίστες τον επιλέγουν για να περάσουν λίγες μέρες στον προορισμό, θα κινηθούν στην πόλη και θα ξοδέψουν χρήματα όχι μόνο στη διαμονή, αλλά και στην αγορά, στο φαγητό, στη διασκέδαση, στους επισκέψιμους χώρους, στις μετακινήσεις κλπ.
Τι επισκέπτες έχει η Θεσσαλονίκη;
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Ένωση Ξενοδόχων σε εκδήλωση για την παρουσίαση της έρευνας ικανοποίησης τουριστών, η μισή πελατεία στα ξενοδοχεία της πόλης είναι Έλληνες που οι περισσότεροι έρχονται για επαγγελματικούς λόγους, οπότε δεν είναι στις προτεραιότητες τους το shopping, η διασκέδαση και η επίσκεψη σε μουσεία και άλλους παρόμοιους χώρους.
Οι υπόλοιποι είναι Βαλκάνιοι που έρχονται κυρίως τα Σαββατοκύριακα, είναι γκρουπ ηλικιωμένων δυτικοευρωπαίων που κάνουν περιηγήσεις στην Ελλάδα ή τα Βαλκάνια και μένουν κάποιες νύχτες στη Θεσσαλονίκη, ενώ το καλοκαίρι θα είναι οι λεγόμενοι περαστικοί. Δηλαδή αυτοί που έρχονται με το αυτοκίνητο τους στην Ελλάδα για διακοπές σε κάποιο θέρετρο και κάνουν στάση μιας νύχτας στη Θεσσαλονίκη για να μοιράσουν την απόσταση.
Ευτυχώς η Θεσσαλονίκη τα πάει πολύ καλά στο συνεδριακό τουρισμό και αυτό σώζει κάπως την κατάσταση.
Οι επαγγελματίες του τουρισμού της Θεσσαλονίκης αγωνίζονται ο καθένας μόνος του για να προσελκύσουν περισσότερους τουρίστες, να ανοίξουν νέες αγορές, αλλά δυσκολεύονται πολύ καθώς η πόλη παραμένει ένας άγνωστος προορισμός στις διεθνείς αγορές. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «πηγαίνουμε στο εξωτερικό για να αναζητήσουμε πελατεία και πρώτα θα πρέπει να εξηγήσουμε τι είναι η Θεσσαλονίκη, που βρίσκεται και το κυριότερο ότι δεν είναι ελληνικό νησί».
Αυτό συμβαίνει γιατί εδώ και χρόνια η Θεσσαλονίκη παραμένει χωρίς επί της ουσίας τουριστική προβολή και μάρκετινγκ. Δηλαδή χωρίς ένα στρατηγικό σχέδιο με τεχνοκρατική αντίληψη και συγκεκριμένους στόχους-αγορές, με μελετημένο πλάνο δράσεων που θα έχουν συνέπεια και συνέχεια, που θα το τρέχουν άνθρωποι που γνωρίζουν το σύγχρονο τουριστικό μάρκετινγκ ή τουλάχιστον αγγλικά.
Αυτό που εδώ και χρόνια συμβαίνει, είναι διάφορες δράσεις ατάκτως ερριμμένες, χωρίς αρχή και τέλος, χωρίς στόχο, παρά μόνο γίνονται για εύκολο εντυπωσιασμό, για το δελτίο τύπου και τις φωτογραφίες, για την προσωπική προβολή των αρμοδίων και όχι την προβολή της Θεσσαλονίκης.
Έτσι η πόλη μένει σταθερά πίσω από τις εξελίξεις σε μια διεθνή αγορά όπου ισχύουν συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού.
«Η συζήτηση για την τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης έχει εξαντληθεί» είπε στην εκδήλωσή που προαναφέραμε ο Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ανδρέας Μανδρίνος, εννοώντας πως τα λέμε και τα ξαναλέμε αλλά τίποτε δεν γίνεται. Όπως κατήγγειλε «προσωπικά, πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα αφήνουν την πόλη χωρίς στρατηγικό σχέδιο προώθησης και προβολής». Κάλεσε μάλιστα τον Περιφερειάρχη και τον Δήμαρχο να βρουν τη χρήση τομή και να εφαρμοστεί στρατηγικό σχέδιο, αλλιώς όπως είπε «οι ευθύνες για την μη περαιτέρω αύξηση του ΑΕΠ της πόλης από τον τουρισμό και τις μειωμένες θέσεις εργασίας, θα έχουν ονοματεπώνυμο».
Ένα άλλο πρόβλημα που κρατά χαμηλά τον πήχη της τουριστικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης είναι η κακή εικόνα της πόλης και τα χαμηλό επίπεδο καθημερινού πολιτισμού. Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ντίνος Τορνιβούκας μιλώντας στην εκδήλωση περιέγραψε λεπτομερώς την άσχημη κατάσταση στο κέντρο της πόλης που αντιμετωπίζουν οι τουρίστες και τα ξενοδοχεία. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «οι τουρίστες δυσανασχετούν με αυτά που βλέπουν. Με τέτοιες εικόνες δεν μπορούμε να προσελκύσουμε τουρίστες υψηλότερου μπάτζετ».
Με αυτά και άλλα πολλά, η Θεσσαλονίκη όχι μόνο αδυνατεί να ανοίξει νέες αγορές για να αντλήσει τουρίστες, αλλά χάνει και τις ελάχιστες που έχει. Οι ισραηλινοί, βασική αγορά, μειώνονται συνεχώς την ώρα που αυξάνονται στην νότια Ελλάδα. Φέτος θα είναι ακόμη λιγότεροι από πέρσι που ήταν πολλοί λιγότεροι από το 2019. Οι Τούρκοι, κάποτε πρώτοι σε διανυκτερεύσεις, θέλουν να ξανάρθουν έχουν όμως τα δικά τους προβλήματα καθώς και αυτά με την έκδοση βίζας και τις πολύωρες καθυστερήσεις στους συνοριακούς σταθμούς. Οι Βαλκάνιοι μειώνονται επίσης.
Έτσι ο τουρισμός που έχει η Θεσσαλονίκη, δεν στηρίζει την αγορά της πόλης γι’ αυτό και βλέπουμε τα κλειστά μαγαζιά να αυξάνουν ακόμη και στην οδό Τσιμισκή τον πιο εμπορικό δρόμο.
Σε μια πόλη σαν τη Θεσσαλονίκη, με απίστευτη ιστορική κληρονομιά, εξαιρετική θέση στο χάρτη, ζωντάνια και μοναδική γαστρονομία, θέλει προσπάθεια για να γίνεις… μια χαμένη ευκαιρία. Και είναι αλήθεια πως οι αρμόδιοι για την τουριστική προβολή της πόλης… προσπαθούν πολύ.
