Κείμενο-φωτογραφίες: Τασούλα Κυριακίδου
Αν ρωτούσε κανείς έναν Θεσσαλονικιό πριν από καμιά δεκαετία τι τουριστικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η Θεσσαλονίκη, η απάντηση θα ήταν σχεδόν κανένα ή τέλος πάντων ελάχιστο. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το τουριστικό τοπίο έχει αλλάξει θεαματικά. Η πόλη μπαίνει με μικρά και αβέβαια βήματα στον παγκόσμιο χάρτη των προορισμών, και μάλλον μπαίνει απροετοίμαστη. Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις, αρκετές ημερίδες και συνέδρια, κυρίως με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής, αλλά και άλλων φορέων, με θέμα για ποια Θεσσαλονίκη μιλάμε; Ποια είναι η ταυτότητα της πόλης; Σε ποιους απευθυνόμαστε και τι τους προσφέρουμε; Θέλουμε εξωστρέφεια, αλλά με ποια ταυτότητα; Δεν είναι απλή υπόθεση η απάντηση. Ακόμη και αν περιορίσουμε τη συζήτηση στην προσέλκυση τουριστών που ενδιαφέρονται για την ιστορία και μόνο, ως πόλη με αδιάσπαστη παρουσία 2.300 χρόνων η Θεσσαλονίκη έχει πολλά πρόσωπα να επιδείξει.
Ένα από αυτά, το βυζαντινό της παρελθόν, επιχειρεί να αναδείξει μία πρωτοβουλία φορέων της πόλης, συγκεκριμένα του Εμπορικού Συλλόγου σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Πρωταρχικός στόχος είναι να προβληθεί η βυζαντινή φυσιογνωμία της πόλης τόσο ως στοιχείο πολιτισμού όσο και ως τουριστική ταυτότητα.
Στο πλαίσιο αυτό διοργανώθηκε ένα τριήμερο δράσεων με επίκεντρο την επιστημονική ημερίδα «Ο βυζαντινός πολιτισμός ως εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης: Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης», η οποία πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο Σάββατο, με συντονίστρια την Ζαχαρώ Παπαδοπούλου – Μάρδα, διευθύντρια του Κέντρου Ανάπτυξης Ελληνικού Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΚΑΕΛΕ) Θεσσαλονίκης.
Η ημερίδα φιλοξένησε σημαντικούς ομιλητές και την παρουσία όλων σχεδόν των φορέων της πόλης. Ο τεράστιος πλούτος της βυζαντινής ταυτότητας, όπως αναδείχθηκε μέσα από τις επιστημονικές ομιλίες και τις παρουσιάσεις, έκανε ακόμη πιο ηχηρή τη μη αξιοποίησή του μέχρι σήμερα. Οι φορείς που είχαν την πρωτοβουλία, διά στόματος του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου κ. Φιλιππίδη, δήλωσαν αποφασισμένοι να συνεχίσουν την προσπάθεια να αναδειχθεί το κομμάτι αυτό της Θεσσαλονίκης και να μην μείνει η ημερίδα στην ιστορία ως άλλη μία ωραία παρουσίαση χωρίς συνέχεια.
Το εγχείρημα είναι πολύπλευρο: επιστημονικό – ιστορικό, επιχειρηματικό, τουριστικό, επικοινωνιακό. Όπως πολύ σοφά επεσήμανε προς το τέλος της ημερίδας ο κ. Π. Τζώνος, καθηγητής του ΑΠΘ, το ερώτημα είναι ποιος θα τα υλοποιήσει όλα αυτά. Αναφέρθηκε μάλιστα το παράδειγμα πόλεων, όπως το Τορίνο, όπου οι πολίτες πήραν το μέλλον της πόλης στα χέρια τους, σε αντίθεση με εμάς που ζούμε σε ένα αθηνοκεντρικό κράτος και, μοιραία, αναμένουμε τις λύσεις από την κεντρική διοίκηση.
Θέσαμε στον κ. Peter Economidis, Global Brand and Communication Consultant, ένα άλλο ερώτημα: πώς μία πόλη, της οποίας οι πολίτες δεν φαίνεται να έχουν οι ίδιοι συνείδηση της βυζαντινής της ταυτότητας, θα καταφέρει να προβάλει την ταυτότητα αυτή ως τουριστικό brand. Η απάντησή του ήταν: «Αν προσπαθήσεις να πουλήσεις κάτι που δεν είσαι, που δεν το αισθάνεσαι, είναι ψέμα. Πρέπει από εκεί να ξεκινήσουμε, να ξυπνήσουμε τη συνείδηση αυτή στους Θεσσαλονικείς πριν απ’ όλα. Διότι τελικά πρόκειται για την ίδια την εμπειρία των ανθρώπων στην πόλη, όχι για τα κτίρια που βλέπουν. Αν δω ως επισκέπτης τα καλύτερα βυζαντινά μνημεία και φεύγοντας για το αεροδρόμιο μιλήσω στον ταξιτζή για τη βυζαντινή πόλη που γνώρισα και μου απαντήσει “ποια βυζαντινή πόλη μου λες; ” πάει, ακυρώνεται η προσπάθεια. Πρέπει πρώτα να την “πουλήσουμε” στους κατοίκους της. Έκανα το ίδιο στις Σεϋχέλλες, όπου είχαμε παρόμοιο πρόβλημα. Χρειάστηκε να δουλέψουμε με τον κόσμο σε όλα τα νησιά, διότι η πόλη είναι οι άνθρωποι. Για μένα δεν έχει τόση σημασία ποιος φορέας θα το υλοποιήσει. Αν καταφέρεις να δημιουργήσεις ένα κύμα με τους πολίτες που το θέλουν, τότε και ο δήμαρχος θα είναι εκεί και κάθε φορέας θα είναι εκεί. Και κάτι ακόμη: κακά τα ψέματα, έχουμε αφήσει το Βυζάντιο λίγο στο περιθώριο, σαν να μην υπάρχει. Μιλάμε μόνο για αρχαία Ελλάδα, όταν αναφερόμαστε στην ιστορία. Είναι ένα κομμάτι που πρέπει να το αναστηλώσουμε και να το προσθέσουμε, δεν γίνεται να λείπει».
