Κείμενο – Φωτογραφίες: Βάσω Τζιτζικάκη
Η Βίλα Μορντώχ είναι ένα εκ των λίγων διασωθέντων κλασσικών επαύλεων στη Βασιλίσσης Όλγας στην Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται στη γωνία με την 25ης Μαρτίου και διατηρείται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση έως και σήμερα μετρώντας περισσότερα από 100 χρόνια ζωής. Η βίλα αποκαλείται με το όνομα του τελευταίου ιδιοκτήτη της, κτίστηκε το 1905 από τον αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη, ο οποίος έχει σχεδιάσει πολλές από τις βίλες που βρίσκονταν τότε στη συνοικία των Εξοχών, μία εκ των ομορφότερων περιοχών της τότε Θεσσαλονίκης. Κτίστηκε για τον Σεφουλάχ Πασά που διέμεινε εκεί έως το 1912 όταν και πωλήθηκε στους Σαλώμ και μετά στους Μορντώχ οι οποίοι και διέμειναν μέχρι την κατάληψη της πόλης από τις Γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Οι Γερμανοί κατακτητές την χρησιμοποίησαν για διοικητικούς σκοπούς μέχρι και την απελευθέρωση της πόλης.
Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα εκλεκτιστικής αρχιτεκτονικής με μπαρόκ, νεοκλασικά και αρτ νουβό στοιχεία, καθώς επίσης έχει έναν ξεχωριστό κρεμμυδοειδή πύργο σε μία από τις γωνίες της. Λόγω της ομορφιάς και της επιβλητικότητας του κτιρίου επιλέχθηκε να φιλοξενήσει την Δημοτική Πινακοθήκη μέχρι που αυτή μεταφέρθηκε στην Βίλα Μπιάνκα.
Φυσικά, κόντεψε να πέσει και αυτό το κτίριο θύμα της κατεδάφισης όπως και οι περισσότερες όμορφες μονοκατοικίες και βίλες της περιοχής, όμως παρ ‘ελπίδα γλίτωσε και μάλιστα, στις 12 Ιουνίου του 1976, κρίθηκε και επισήμως διατηρητέο. Έκτοτε, στεγάζει κάποιες από τις υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Το κτίριο αλλά και οι κήποι του αποτελούν στολίδι για την περιοχή καθώς η όψη του σε μεταφέρει σε εποχές αλλοτινές, κλασσικές, με υψηλή αισθητική συγκριτικά με τις εικόνες που έχουμε συνηθίσει στην Θεσσαλονίκη του σήμερα που δυστυχώς το επικρατέστερο χρώμα είναι το γκρίζο της ασφάλτου και των πολυκατοικιών.
