Κείμενο – φωτογραφίες: Νίκος Τριγκίδης αρχιτέκτων μηχανικός
Μία από τις ομορφότερες και πολύχρωμες γιορτές Καρναβαλιού στην Ευρώπη είναι αναμφίβολα αυτή της Μαδέρα. Καρναβάλι στη Μαδέρα σημαίνει ένα πλούσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων το οποίο μπορεί να απολαύσει κανείς όχι μόνο σαν θέαμα αλλά και με ενεργή συμμετοχή. Η περίοδος Καρναβαλιού είναι επαφή με μία ατμόσφαιρα μεθυστικής γιορτής. Στους δρόμους και στις πλατείες βασιλεύουν η χαρά και η καλή διάθεση.
Το ξεκίνημα γίνεται από την πόλη Σαντάνα (Santana) με τη γιορτή των Κουμπάρων „Fiesta dos Compadres”. Πρόκειται για μία παραδοσιακή γιορτή, μία τελετουργία μεταβίβασης από τα κρύα του Χειμώνα προς την αναγέννηση της φύσης την Άνοιξη.
Σε άλλες πόλεις του νησιού λαμβάνουν χώρα οι επιδρομές „assaltos“. Σε αυτές εισβάλουν μασκοφόροι σε σπίτια φίλων και γνωστών για να „λεηλατήσουν“ τις λιχουδιές, τα παραδοσιακά επιδόρπια από τηγανιτά ζυμαρικά. Την περίοδο του Καρναβαλιού, που διαρκεί περίπου μία εβδομάδα, πολλά νυχτερινά κέντρα προσφέρουν διάφορες θεματικές βραδιές όπως „τη Νύχτα των Hippies“, „τη Νύχτα των Τραβεστί”, „τη Νύχτα των Πειρατών” κλπ. και προσκαλούν τους καλεσμένους να ντυθούν και να γιορτάσουν μαζί. Οι πιο διάσημες ομάδες σάμπα προσκαλούνται από τις διάφορες ξενοδοχειακές μονάδες του νησιού για να διασκεδάζουν τους επισκέπτες με παραστάσεις χορού.
Παραδοσιακά διεξάγονται δύο μεγάλες παρελάσεις. Η κυρία πομπή πραγματοποιείται το βράδυ του Σαββάτου. Είναι η πιο περίτεχνη και απαιτεί πολλή οργανωτική εργασία και προετοιμασία από τις συμμετέχοντες ομάδες. Οι εορτασμοί φτάνουν στο αποκορύφωμα. Πολυάριθμοι σύλλογοι χορού σάμπα, με πολύχρωμα εντυπωσιακά κουστούμια, αμέτρητες πολύ προσεκτικά διακοσμημένες αλληγορικες άμαξες, παρελαύνουν στην παραλιακή λεωφόρο „Αvieda Arriaga“. Η εύθυμη μουσική, το παιχνίδι των χρωμάτων, οι ρυθμοί του χορού σκορπίζουν μία διάθεση χαράς που θυμίζει το Καρναβάλι του Ρίο.
Η δεύτερη παρέλαση την οποία αποκαλούν „Cortejo Trapalhao“ κινείται μέσα στο κέντρο της πρωτεύουσας Φουνσιαλ (Funcial) την Τρίτη. Το καρναβάλι ξυπνάει τη μαγεία και μολύνει το πνεύμα της γιορτής μεταξύ τουριστών και κατοίκων του νησιού. Σε αυτήν μπορεί να πάρει μέρος ο καθένας με κουστούμια τα οποία αφήνονται στη φαντασία των συμμετεχόντων.
Και οι δύο πομπές τελειώνουν στην πλατεία του Δημαρχείου όπου η ψυχαγωγία ανεβαίνει με ζωντανή μουσική, διαγωνισμούς κοστουμιών, αφθονία χαράς και διασκέδασης.
Info…
Η Μαδερα ειναι ένα νησί ή μάλλον ένας πλεούμενος κήπος μέσα στον Ατλαντικο Ωκεανό, δυτικά του Μαρόκου. Ανήκει στην Πορτογαλία. Είναι ηφαιστειακής προέλευσης.
Ετυμολογια:
Η λέξη Καρναβάλι, όπως την ξέρουμε σήμερα, προέρχεται από τις λάτινικες λέξεις Carnem(=κρέας) + vale(=αποχαιρετώ). Στα ελληνικά από τη σύνθεση των λέξεων Απο(χαιρετώ) + κρέας = Αποκρεά. Η μορφή, οι συνθέσεις και οι ορισμοί αυτοί δόθηκαν κατά το μεσαίωνα από τους πατέρες της Εκκλησίας στην Ιταλία. Έτσι αποκατέστησαν την εορτή που προϋπήρχε στα λατινικά Carlevar και ελληνικά Αποκρυά, με μεταλλαγή του „υ“ σε “ε-(ι)” αποκρεά-αποκριά. Σήμερα γνωρίζουμε ήδη, ότι στη Μεσοποταμία υπήρχε από την 5η πΧ χιλιετηρίδα επταήμερη γιορτή μετά την Πρωτοχρονιά. Η Αρχή του Χρόνου στους Αρχαίους γινόταν με την αρχή της Άνοιξης, μετά το Μάρτιο. Εορταζόταν ένας συμβολικός γάμος μεταξύ θεών και ανθρώπων κατά τον οποίο εξισώνονται οι θεοί με τους θνητούς. Με μεταμφιέσεις σε άρχοντες και δούλους, θεούς και θνητούς αντικρίζονταν σαν ίσος προς ίσο.
Οι αρχαίοι Έλληνες εόρταζαν παρόμοια την Αποκριά προς τιμή του Θεού Διόνυσου. Τα Διονύσια ήταν λατρευτικές πομπές με μεταμφιεσμένους Σάτυρους και Ανθεστήρια. Οι Σάτυροι συμβολίζαν τα κρύα του Χειμώνα και τα Ανθεστήρια την υποδοχή της Άνοιξης, την Αναγέννηση της Φύσης. Σε ανθοστολισμενο τροχοφόρο άρμα, μεταφερόταν ο Θεός Διόνυσος στην Αθήνα για να νυμφευθεί τη σύζυγο του άρχοντα της πόλης. Άρχοντες και σκλάβοι αντάλλαζαν τους ρόλους, γιόρταζαν, κάθονταν μαζί στα τραπέζια έπιναν και έτρωγαν μαζί, περιπαίζονταν, πετούσαν ροδοπέταλα (τα κονφετί σήμερα) αποχαιρετώντας τα κρύα του Χειμώνα για να υποδεχτούν την Άνοιξη. Παρόμοιες γιορτές συναντούμε μέχρι και σήμερα στους απογόνους κελτικής καταγωγής και σε πολλά μέρη της Ευρώπης.
