Κείμενο – φωτογραφίες: Omorfa Taxidia
Αν το καλοκαίρι επιλέξετε την πανέμορφη Αστυπάλαια για τις διακοπές σας, το πρώτο που θα αντικρίσετε προσεγγίζοντας το νησί, είτε από τον αέρα είτε από η θάλασσα, είναι το κάστρο της. Βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο τη Χώρας, του μεγαλύτερου οικισμού του νησιού και αποτελεί το πιο δημοφιλείς ιστορικό της αξιοθέατο. Κάτι σαν το σήμα κατατεθέν της.
Οι ντόπιοι το ονομάζουν κάστρο της Αστροπλιάς ή της Αστυπαλιάς, περισσότερο γνωστό όμως είναι ως το Κάστρο των Κουερίνι. Και αυτό γιατί δημιουργήθηκε από την βενετσιάνικη οικογένεια των Querini, μία από τις πολλές που κατά καιρούς είχαν στα χέρια τους τις τύχες του νησιού. Απόγονοι της οικογένειας υπάρχουν ακόμη και σήμερα στη Βενετία.
Το κάστρο ξεκίνησε να κατασκευάζεται στις αρχές του 15ου αιώνα ωστόσο τα επίσημα εγκαίνια του έγιναν το 1453. Κατασκευάστηκε για να προστατέψει τον ντόπιο πληθυσμό από τους πειρατές, που για αιώνες οργίαζαν στο Αιγαίο ή είχαν ως ορμητήριο κάποιους από τους πολλούς όρμους της Αστυπάλαιας, που τους έκρυβε από διώκτες και προστάτευε τα καράβια τους από τον καιρό.
Δύσκολα να φανταστεί κανείς πως μέσα στο κάστρο, στα τέσσερις χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα που ήταν η έκταση του, ζούσαν μέχρι και τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι. Λέγεται πως τα δρομάκια του ήταν τόσο στενά που μετά βίας χωρούσε να περάσει ένας άνθρωπος. Αλίμονο στον εχθρό που τολμούσε να διεισδύσει. Παγιδεύονταν και εξολοθρεύονταν. Μέχρι τον 19ο αιώνα, το κάστρο αποτελούσε τον μοναδικό οικισμό του νησιού. Όλα τα σπίτια έξω από αυτό τα έλεγαν «σταύλους».
Σήμερα μέσα στο κάστρο υπάρχουν τα απομεινάρια των τριώροφων κατασκευών που φιλοξενούσαν μέχρι τρεις οικογένειες. Οι κάτοικοι του άρχισαν σταδιακά να το εγκαταλείπουν και να χτίζουν στη γύρω περιοχή από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν υποχώρησε το φαινόμενο της πειρατείας. Ωστόσο οι τελευταίοι κάτοικοι του κάστρου το εγκατέλειψαν μόλις το 1956 μετά από καταστρεπτικό σεισμό.
Όσοι κάνουν τον κόπο να ανηφορίσουν και να το επισκεφτούν, θα απολαύσουν την καταπληκτική θέα προς το νότιο Αιγαίο και μερικές από τις 18 ακατοίκητες νησίδες που περικυκλώνουν την Αστυπάλαια, όπως η Αγία Κυριακή, ο Κουτσομήτης, η Κουνούπα, η Σύρνα κλπ. Αν η ορατότητα είναι καλή, το μάτι μπορεί να φτάσει μέχρι την Ανάφη και τη Νίσυρο.
Μέσα στο κάστρο υπάρχουν επίσης δυο εκκλησίες. Η παλαιότερη είναι του Άγιου Γεώργιου του Γλυκαυλή κτισμένη το 1790 με ξυλόγλυπτο τέμπλο. Η δεύτερη είναι η Παναγιά του Κάστρου (Ευαγγελίστρια) κτισμένη στα μέσα του 18ου αιώνα.
Στο κατώφλι του κάστρου θα δείτε μια τρίτη εκκλησία, την Παναγία την Πορταϊτισσα, ο τρούλος της οποίας θυμίζει Σαντορίνη και το καμπαναριό την Παναγιά της Τήνου. Είναι η κεντρική εκκλησία του νησιού.
Info…
Από το κεντρικό σημείο της Χώρας, στους ανεμόμυλους, για να φτάσετε στο κάστρο θα ακολουθήσετε μια πολυδαίδαλη διαδρομή στα στενά της Χώρας, γεμάτη όμορφα παραδοσιακά κτίσματα. Δεν θα χαθείτε καθώς το κάστρο θα είναι πάντα ορατό και θα καθοδηγεί την πορεία σας.
Στην Αστυπάλαια πήγαμε πρόσφατα, στα πλαίσια αποστολής που οργάνωσε η ΣΥΜΠΡΑΞΙΣ, μια άτυπη συμμαχία ενενήντα και πλέον τουριστικών γραφείων από τη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, καθώς το νησί αποτελεί βασικό προορισμό στα καλοκαιρινά της προγράμματα.
Η μετάβαση έγινε με πτήσεις της Sky Express, τη μοναδική αεροπορική εταιρεία που συνδέει το νησί με την Αθήνα και νησιά της Δωδεκανήσου.
