Κείμενο – φωτογραφίες: Νικόλας Οικονόμου
Καθώς η Μεγάλη Βδομάδα μας φέρνει πιο κοντά στην Εκκλησία και τις εκκλησίες, συνεχίζουμε το αφιέρωμα μας σε εκκλησίες και μοναστήρια που επισκεφθήκαμε τον τελευταίο χρόνο και έχουν όχι μόνο θρησκευτικό αλλά και ιστορικό ενδιαφέρον.
Βορειοδυτικά της πόλης του Πυθαγορείου στη Σάμο, σε ένα λόφο σε υψόμετρο 125 μέτρα, μέσα σε μια σπηλιά, βρίσκεται η μικρή εκκλησία αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου, γνωστή ως Παναγία Σπηλιανή.
Είναι μέρος ενός μοναστηριακού συγκροτήματος που αποτελεί μετόχι του γνωστού Μοναστηριού της Παναγίας Χοζοβιώτισσας που βρίσκεται στην Αμοργό.
Στο σπήλαιο της Παναγίας Σπηλιανής έχει μήκος περίπου 120 μέτρα και το εκκλησάκι κατευνάστηκε κατά τον 17ο αιώνα.
Ωστόσο το σπήλαιο από την αρχαιότητα είχε ρόλο στην τοπική ιστορία, καθώς συνδέεται με τον Πυθαγόρα, την Σίβυλλα Φυτώ ενώ στους βυζαντινούς χρόνους ήταν χώρος ασκητισμού.
Η ραγισμένη μαρμάρινη εικόνα της Παναγίας με ιστορία 400 ετών, που βρίσκεται ενσωματωμένη πάνω στο βράχο, είναι αυτή που προσελκύει τους πιστούς. Είναι συνδεδεμένη με πολλές ιστορίες και μύθους. Αποκαλείται Παναγιά Καληαρμενήτισσα, καθώς σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση όταν εκλάπη από πειρατές, αν και μαρμάρινη επέστρεψε πίσω επιπλέοντας.
Στο μικρό πλάτωμα έξω από το σπήλαιο, είναι τα κτίρια του μοναστηριού και δίδυμη εκκλησία, η βόρεια αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου (ή στον Απόστολο Θωμά) και η νότια στον Άγιο Γεώργιο.
