Κείμενο – Φωτογραφίες.: Ηλέκτρα Αντωνιάδου
Τι σχέση έχει η Υόρκη με τη Νέα Υόρκη; Καμία, πέραν του κοινού ονόματος, που επέλεξε ο τότε άγγλος βασιλιάς για να δώσει στη νεόδμητη πόλη του Νέου Κόσμου, προς τιμήν του αδελφού του και δούκα της μεσαιωνικής Υόρκης της Αγγλίας.
Εδώ δεν υπάρχουν ούτε ουρανοξύστες, ούτε κατάφωτες λεωφόροι, ούτε πολυκοσμία. Το Γιορκ – η «αυθεντική» Υόρκη – της Αγγλίας μοιάζει με ένα πανέμορφο χωριό. Ο πυρήνας της πόλης διατηρεί τη μεσαιωνική μορφή του: τα χαμηλά σπιτάκια από πέτρα με τα ξύλινα δοκάρια, πολλά από τα οποία γέρνουν από το χρόνο, τα καλντερίμια και τους διαδρόμους μεταξύ των κτισμάτων, που μετά βίας χωρούν να περάσουν δύο άνθρωποι, το κυκλικό μεσαιωνικό τείχος με τις παραδοσιακές πύλες και την τάφρο, το ποτάμι με τις τοξωτές πέτρινες γέφυρες, «στριμωγμένο» ανάμεσα στα παλαιά κτήρια, και βέβαια τον περίφημο γοτθικό Καθεδρικό ναό, έναν από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη.
Το Γιορκ έχει αλλάξει το όνομά του πολλάκις στο πέρασμα των αιώνων. Η ιστορία της πόλης ξεκινά πριν από δύο περίπου χιλιάδες χρόνια, τον 1ο αιώνα μ.Χ., όταν η περιοχή κατακτήθηκε από τους ρωμαίους, οι οποίοι και έχτισαν ρωμαϊκό οχυρό, μικρό μέρος του οποίου διατηρείται ακόμη. Τότε η πόλη ονομάστηκε Εμπόρακουμ – στα βιβλία το εξελληνισμένο όνομα της πόλης Εβόρακος είναι πιο γνωστό ως το μέρος όπου στέφτηκε Αύγουστος ο Μέγας Κωνσταντίνος, προτού ξεκινήσει την ιστορική πορεία του ως αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Προς τιμήν του έχει στηθεί άγαλμα, ανάμεσα στον μεγαλεπήβολο Καθεδρικό ναό, και το μονοπάτι της Βασίλισσας της Αγγλίας.
Οι Αγγλοσάξωνες, που ακολούθησαν την απόσυρση των ρωμαίων, αποκαλούσαν την πόλη Εοφέργουϊκ, ενώ οι Βίκινγκς που την κατέλαβαν τον 9ο αιώνα τής έδωσαν το όνομα Γιόρβικ. Έναν αιώνα αργότερα, ωστόσο, οι Άγγλοι ανακατέλαβαν την πόλη, δίνοντάς της το τελικό της όνομα Γιορκ.
Μεταξύ των μνημείων που μπορεί να θαυμάσει σήμερα ο επισκέπτης και που μαρτυρούν την πλούσια ιστορία του Γιορκ ανήκουν, εκτός από τον Καθεδρικό ναό, τα «γκόθικ» ερείπια του Αβαείου της Αγίας Μαρίας, πολυάριθμοι μικρότεροι ιστορικοί ναοί, ο Πύργος του Κλίφορντ, αλλά και το σπίτι του Γκάη Φωξ.
Ο Καθεδρικός ναός του Γιορκ (York Minster), που χτιζόταν για 250 χρόνια και αποπερατώθηκε το 15ο αιώνα, έχει επιβλητικό μέγεθος και καταπληκτικό εξωτερικό και εσωτερικό διάκοσμο. Οι χαρακτηριστικοί του ακιδωτοί τρούλοι φαίνονται από κάθε σχεδόν σημείο της παλιάς πόλης.
Το αβαείο της Αγίας Μαρίας είναι παλαιότερο, νορμανδικής εποχής, με μεγάλα παράθυρα και αψίδες γοτθικού ρυθμού. Βρίσκεται μέσα σ’ ένα κατάφυτο κι ολάνθιστο πάρκο, ενώ μόνο η μία πλευρά του παραμένει όρθια, προσθέτοντας μυστήριο στη γοητεία του.
Ο Πύργος του Κλίφορντ «κάνει μπαμ»: Μία συμπαγής, κυβοειδής κατασκευή στην κορυφή ενός απότομου καταπράσινου λοφίσκου. Έχει αιματοβαμμένη τραγική προϊστορία, καθώς στα θεμέλιά του υπήρχε παλαιότερο κάστρο, στο οποίο είχαν καταφύγει και πυρποληθεί οι εβραίοι του Γιορκ, κατά τον διωγμό τους από την πόλη τον 12ο αιώνα.
Όσο για τον Γκάη Φωξ; Στην Ελλάδα μπορεί να μην τον ξέρει σχεδόν κανείς, για τους σύγχρονους Άγγλους, ωστόσο, αποτελεί ήρωα και μέγα επαναστάτη, καθώς το μακρινό 1600 προσπάθησε να ανατινάξει το κτήριο της Βουλής, σκοτώνοντας τον άγγλο βασιλιά, που ταπείνωνε και καταπίεζε τους καθολικούς πιστούς. Τα φρικτά μαρτύρια που υπέστη τόσο ο ίδιος όσο και οι ομόθρησκοί του τέσσερις αιώνες πριν, αποτυπώθηκαν μάλιστα φέτος σε μίνι σειρά στο BBC, προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις από τους θεατές! Στο σπίτι που γεννήθηκε ο Γκάη Φωξ, στο κέντρο της μεσαιωνικής πόλης του Γιορκ, υπάρχει σήμερα ξενοδοχείο με το όνομά του.
Τι άλλο μπορεί να κάνει κανείς στο Γιορκ;
Να επισκεφτεί κάποιο από τα πολυάριθμα μουσεία του, όπως το δημοφιλές μουσείο Βίκιγκς (Jorvik Viking Centre), το μουσείο Βασανιστηρίων (York Dungeon) ή το μουσείο Σιδηροδρόμων (National Railway Museum) – η πόλη αποτελούσε σημαντικό σιδηροδρομικό κόμβο κατά τη βιομηχανική επανάσταση και ο σημερινός σταθμός των τρένων είναι γραφικός και αποπνέει τον αέρα της βικτωριανής εποχής.
Να περπατήσει πάνω στα μεσαιωνικά τείχη, μεγάλο μέρος των οποίων είναι προσβάσιμο, έχοντας πανέμορφη θέα στην παλιά πόλη και στον Καθεδρικό ναό.
Να νοικιάσει ποδήλατο για να απολαύσει την πόλη μέσω των αμέτρητων ποδηλατόδρομων, μιας και το Γιορκ είναι από τις πιο φιλικές στους ποδηλάτες πόλεις στην Αγγλία.
Να περπατήσει κατά μήκος του κύριου ποταμού του Γιορκ Ουζ, ως το σημείο που συναντάει τον μικρότερο ποταμό Φος. Το θέαμα ειδικά αυτές τις μέρες είναι ασυνήθιστο, καθώς η στάθμη του ποταμού έχει ανεβεί επικίνδυνα και οι όχθες είναι μερικώς πλημμυρισμένες.
Να μην παραλείψει να επισκεφτεί την παρόχθια μοναδική παμπ “King’s Arms”, στον τοίχο της οποίας σημειώνονται όλες οι πλημμύρες του ποταμού από καταβολής της παμπ, με την τελευταία και πιο καταστροφική να έχει γίνει το 2015, οπότε σχεδόν ολόκληρη η παμπ βρέθηκε κάτω από το νερό!
