Κείμενο – φωτογραφίες: Omorfa Taxidia

Έχουμε αναφέρει πολλές φορές, πως η Ελλάδα έχει εκατοντάδες φυσικά και ιστορικά κυρίως πλεονεκτήματα, που θα μπορούσαν να ανεβάσουν τόσο την ποιότητα ζωής των κατοίκων, όσο και να προσελκύσουν επιπλέον τουρίστες. Δυστυχώς παραμένουν ανεκμετάλλευτα…

Ένα τέτοιο μέρος είναι και το  Δάσος  ΔΕΛΑΣΑΛ (De La Salle) που βρίσκεται στην περιοχή Ρετζίκι, ελάχιστα χιλιόμετρα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Αποτελεί  ένα  από  τα  σημαντικότερα μνημεία της φύσης στη Μακεδονία, αφού πρόκειται για έναν ιστορικό Βοτανικό Κήπο, μια σύνθεση που συνδυάζει αρχιτεκτονική  και  βλάστηση με  καλλιτεχνική  αλλά  και  ιστορική  σημασία. 

 Το Ρετζίκι, που σημαίνει «Μικρός Παράδεισος», λόγω  του εξαιρετικού μικροκλίματος και του μοναδικού φυσικού  περιβάλλοντός του,  αποτέλεσε ήδη από τον 17ο-18ο  αιώνα τοποθεσία που έχτισαν εξοχικές κατοικίες οι πρόξενοι  ξένων χωρών καθώς  και  Ευρωπαίοι  έμποροι. Μία  παροικία, με όμορφες επαύλεις και κήπους με πλούσια  βλάστηση ήταν πλέον γεγονός μόλις λίγα  χιλιόμετρα  από τη Θεσσαλονίκη. 

Το  1825  ο πρόξενος Djeck Abbot  διαμόρφωσε  το  κτήμα  μετατρέποντάς το σε  ένα  μαγευτικό  θέρετρο, το σημερινό δάσος  Δελασάλ . Ο Abbot  ήταν  χριστιανός  ορθόδοξος  και  Άγγλος  υπήκοος. Ήταν φτωχός  αλλά  πολύ  έξυπνος.  Σκέφτηκε  λοιπόν  να  οργανώσει  το  εμπόριο  των  βδελλών.  Καθημερινά έστελνε  πολλές  χιλιάδες  βδέλλες  στην  Ευρώπη.  Σε  μερικά  χρόνια  είχε  αποκτήσει μια κολοσσιαία περιουσία.  Διάλεξε το μέρος αυτό για έπαυλη και με την εργασία εκατοντάδων  αρχιτεκτόνων, μηχανικών, οικοδόμων και κηπουρών διαμόρφωσε το κτήμα, με τις εργασίες να διαρκούν πέντε χρόνια, ενώ δαπανήθηκαν  1.000.000  τούρκικες  λίρες.  Η  μεταμόρφωση  του  τοπίου ήταν εντυπωσιακή, σαν μια μαγική ζούγκλα από τεράστια δέντρα και δεκάδες είδη φυτών από όλο τον κόσμο. Σήμερα η περιήγηση μέσα στον κήπο που στην ουσία είναι  δάσος, αποτελεί μία εξαιρετική εμπειρία, αφού ακολουθώντας τα μονοπάτια  μπορεί κάποιος να νομίσει πως βρίσκεται αλλού και όχι έξω από τη Θεσσαλονίκη ! Επιπλέον θα δείτε μόνο από έξω την Καθολική εκκλησία της Αγ. Θηρεσίας που δυστυχώς είναι κλειστή και με το υπόγειό της να έχει λουτρά, ένας τριώροφος πύργος του 18ου αιώνα, μία  μικρή  λίμνη  διαμέτρου  20  μέτρων  διακοσμημένη περιφερειακά με ωραία αγάλματα.

Το  κτήμα  αυτό  αγοράστηκε  το  1902  από  την  κοινότητα  των  Fréres  που  ήδη  είχαν ιδρύσει στη Θεσσαλονίκη από το 1888 το κολέγιο De La Salle.

Το  1955  κατασκευάστηκε  ένα  αφιέρωμα  στην  Παναγία, «το  Σπήλαιο  της  Λούρδης»,  ενώ  δίπλα  στο  μονοπάτι  που  οδηγεί  στην  εκκλησία  τοποθετήθηκαν  14 σταυροί  που  αναπαριστούν  την  πορεία  του  Χριστού  προς  το  Γολγοθά,  τον  ονομαζόμενο «Δρόμο του Σταυρού» ‐ «via delorozo».

Το Δάσος αποτελούσε τμήμα του Κολεγίου Δελασάλ  μέχρι  τη  δεκαετία  του  ’90.  Οι  Freres  και  οι  μαθητές  του  το  φρόντιζαν,  το  διατηρούσαν  καθαρό  και  πότιζαν  τα  δέντρα  και  τα φυτά. Μετά  το  2000  περιήλθε  στο  Δήμο. Από  τότε  άρχισε η  απαξίωση  και μόνο τελευταία ξεκίνησε μία μερική συντήρησή του με κάποια έργα αποκατάστασης. Η εικόνα του ωστόσο είναι αποκαρδιωτική. 

Στο  Δάσος  Δελασάλ  υπάρχουν μονοπάτια, το  υπαίθριο  καθιστικό  με  το  πλακόστρωτο  δάπεδο  και  τους  πάγκους,  οι  λιθόκτιστοι  τοίχοι,  τα  κλιμακοστάσια, οι  δεξαμενές και βρύσες. Ειδικά την άνοιξη  και το καλοκαίρι είναι  ένας πραγματικός παράδεισος και μία βόλτα όλων είναι επιβεβλημένη, ενώ θα μπορούσε άνετα –με τις κατάλληλες παρεμβάσεις- να αποτελέσει τουριστικό αξιοθέατο, αλλά και χώρο αναψυχής ή περιβαλλοντικής εκπαίδευσης μαθητών και φοιτητών.

Ευχαριστούμε την Τάνια Κιουμουρτζίδου Τοπική Σύμβουλο Πεύκων στο Δήμο Νεάπολης-Συκεών για την ξενάγηση στο Άλσος Δελασάλ  και το Βασίλη Μέλφο, Λέκτορα Γεωλογίας ΑΠΘ για την παροχή των ιστορικών πληροφοριών.