Κείμενο – φωτογραφίες: Σάκης Παπαδόπουλος
Στην Κύπρο έχω πάει πολλές φορές και κάθε φορά την βρίσκω πιο όμορφη, πιο τουριστική, πιο οργανωμένη, πιο σύγχρονη. Τα τελευταία χρόνια που άνοιξαν τα οδοφράγματα και υπάρχει διακίνηση μεταξύ των δυο πλευρών, αρνήθηκα κάθε πρόταση να περάσω στο τουρκοκρατούμενο κομμάτι της Κύπρου. Γιατί να δεις κάτι που θα σου προκαλέσει θλίψη;
Ωστόσο την τελευταία πρόταση δεν θα μπορούσα να την αρνηθώ. Όχι μόνο γιατί μου την έκανε ένας κάλος φίλος, ο τουριστικός πράκτορας Θεόδουλος Θεοδούλου, (ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη) αλλά γιατί θα βλέπαμε τα μέρη από τα οποία σε ηλικία 14 ετών, ξεριζώθηκε εν μια νυκτί, για να γλυτώσει από την εισβολή των Τούρκων.
“Που είναι το χωριό σου Θεόδουλε”, τον ρώτησα πριν ξεκινήσουμε. Ήμασταν στον 8ο όροφο του Επιμελητηρίου της Λευκωσίας. “Έλα να σου δείξω” μου είπε. “Δες απέναντι στο βάθος. Βλέπεις αυτή τη μεγάλη σημαία που ζωγράφισαν οι Τούρκοι στην πλευρά του Πενταδάκτυλου; Αριστερά από τη σημαία, στην πλαγιά του Πενταδάκτυλου είναι το χωριό μου.”
Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε από την Λευκωσία και περάσαμε στην τουρκοκρατούμενη πλευρά της πόλης όπου πολύ εύκολα καταλαβαίνεις πως έχει μείνει στη δεκαετία του ογδόντα. Βγήκαμε από την Λευκωσία, περάσαμε μέσα από μια πανεπιστημιούπολη από αυτές που έχουν στηθεί στην Τουρκοκρατούμενη πλευρά της Κύπρου και στις οποίες με χαμηλά δίδακτρα φοιτούν Τούρκοι και αλλοδαποί φοιτητές. Οι τελευταίοι προέρχονται κυρίως από χώρες της Αφρικής και τα μαθήματα γίνονται στα Τουρκικά.
Μετά από λίγα χιλιόμετρα φτάνουμε στο Δίκωμο, το χωριό του Θεόδουλου που το εγκατέλειψε σε ηλικία 14 ετών. Μια τραγική εμπειρία που μόνο όποιος τη ζήσει μπορεί να καταλάβει το δράμα της. Το κλίμα βαραίνει, τα μάτια βουρκώνουν. Κάναμε βόλτα στους δρόμους του χωριού, Πήγαμε στο κατεστραμμένο νεκροταφείο, στην εκκλησία που έγινε τζαμί. Για ένα περίεργο λόγο, η καμπάνα της εκκλησίας ήταν στη θέση της από τότε.Το σπίτι του Θεόδουλου δεν το είδαμε. Βρίσκεται πίσω από έναν ψηλό τοίχο που περιβάλει ένα στρατόπεδο στο οποίο η είσοδος απαγορεύεται. Είδαμε όμως τα δύο καταστήματα που διατηρούσαν οι γονείς του στο κέντρο του χωριού. Τώρα τα εκμεταλλεύονται Τούρκοι έποικοι. Φρικτό συναίσθημα.
Είδαμε και τα δυο καφενεία που είχε εκείνα τα χρόνια το χωριό. Το ένα απέναντι στο άλλο. Ένα για τους αριστερούς και ένα για τους δεξιούς. Οι μεταξύ τους σχέσεις ήταν ανεπίτρεπτες. Ο διχασμός του λαού ήταν τότε μεγάλος και έφτανε μέχρι και σε φόνο.
Μετά το Δίκωμο πήγαμε στην κοντινή Κυρήνεια. Κάποτε εκεί ο πληθυσμός ήταν αμιγώς ελληνικός. Τώρα δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας. Είναι η πιο τουριστική πόλη της τουρκοκρατούμενης πλευράς με αιχμή του δόρατος το γραφικό λιμάνι με τα όμορφα ενετικά κτίσματα του. Γύρω από αυτό έχουν αναπτυχθεί καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Οι τουρίστες είναι κυρίως Άγγλοι που εκμεταλλεύονται τις φθηνές τιμές των τουριστικών πακέτων. Έχει και πολλά καζίνο τα οποία δυστυχώς προτιμούν και Ελληνοκύπριοι τζογαδόροι όπως και στην Ελλάδα οι μακεδόνες προτιμούν τα καζίνο των Σκοπίων.
Η επιστροφή στο ελεύθερο κομμάτι της Κύπρου ήταν κάτι σαν λύτρωση. Μακάρι να μην χρειαστεί να ξαναπάω υπό αυτές τις συνθήκες…
