Κείμενο-φωτογραφίες: Πάνος Γεωργιάδης

Στην Κύπρο έχουμε πάει αρκετές φορές στο παρελθόν ώστε να γνωρίσουμε το τουριστικό «προϊόν της». Κατά κοινή ομολογία, πάντα μας εντυπωσίαζαν οι εξαιρετικές τουριστικές υποδομές της Κύπρου, η ζεστή φιλοξενία, ο επαγγελματισμός των ανθρώπων του τουρισμού αλλά και οι υψηλού επιπέδου παροχές-υπηρεσίες τους. Νομίζαμε πως «την ξέρουμε», αλλά μάλλον κάναμε λάθος. Διότι είχαμε δει μόνο τη μία όψη του νομίσματος. Δηλαδή το δημοφιλές κομμάτι με τα μεγάλα παραθαλάσσια θέρετρα της Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου συν τη πρωτεύουσα Λευκωσία.

 Πρόσφατα βρεθήκαμε ξανά στην Κύπρο καλεσμένοι αυτή τη φορά όχι από «επαγγελματίες» αλλά από «ερασιτέχνες», με σκοπό να ενημερωθούμε για ένα μάλλον άγνωστο κομμάτι του νησιού, αυτό της ορεινής και ημιορεινής ενδοχώρας. Πιο συγκεκριμένα ο δραστήριος  Σύλλογος  Γυναικών Υπαίθρου  Λάρνακας, διοργάνωσε το ετήσιο «Φεστιβάλ Παραδοσιακής Κουλτούρας»  ενώ τις επόμενες ημέρες ξεναγηθήκαμε συνολικά σε δεκαεπτά χωριά, τα οποία συμμετέχουν στις κοινές δράσεις του συλλόγου. Με οδηγό και ξεναγό την δραστήρια Άννα Κοσμά – πρόεδρο αλλά κυρίως την ψυχή αυτής της ομάδας ανθρώπων- ξεκινήσαμε το οδοιπορικό μας μαζί με τη συνάδελφο Ειρήνη Συράκη από την Livemedia. Για δυο ολόκληρες ημέρες δεχθήκαμε κυριολεκτικά μια «βροχή» από απίστευτες εικόνες, χρώματα, μυρωδιές και ήχους μια άλλης τόσο άγνωστης και ανεξερεύνητης Κύπρου. Με τίποτα δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι σε απόσταση ελάχιστων χιλιόμετρα από τις μεγάλες πόλεις και τα πολυτελή θέρετρα θα βιώναμε τόσο πολλές δράσεις σε κάθε επίπεδο. Από αυθεντική τοπική γαστρονομία μέχρι εξαιρετικές υποδομές και φιλοξενία σε παραδοσιακούς ξενώνες, επιδείξεις, εργαστήρια κάθε είδους, εναλλακτικές προτάσεις για αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου και τόσα άλλα. Το πιο εντυπωσιακό και συγκινητικό όλων όμως ήταν η  συμπεριφορά των απλών ανθρώπων που μας συναντούσαν, αλλά και των κοινοταρχών που μας υποδεχόταν και μας ενημέρωναν, όπου κι αν πηγαίναμε.

Βλέπαμε στα μάτια τους, στα λόγια τους, στην αύρα που εξέπεμπαν, την τεράστια λαχτάρα τους να μας «μεταφέρουν» την αγάπη για τον τόπο τους. Ήθελαν να βιώσουμε ρεαλιστικά και χωρίς καθόλου “δήθεν”, στιγμές από τον καθημερινό τρόπο ζωής τους. Προσδοκούσαν να μας κάνουν να αγαπήσουμε τον τόπο τους και τα κατάφεραν. Μας έβαλαν ανοιχτόκαρδα μέσα στα σπίτια και τις αυλές τους, περπατήσαμε μαζί τους στις πλατείες και τα στενά σοκάκια των γραφικών πετρόκτιστων οικισμών, μας αφηγήθηκαν ιστορίες πίκρας, πόνου, προσφυγιάς και ξεριζωμού σχετικά με το παρελθόν αυτού του πολύπαθου τόπου. Ένιωθαν τιμή και ευτυχία να μαγειρέψουν αυθεντικές παραδοσιακές γεύσεις για εμάς τους Ελλαδίτες όπως πχ τα λαχταριστά γλυκά και αλμυρά μπουρέκια και τόσους άλλους γευστικότατους μεζέδες που σου έκαναν να δίνεις όρκο: «Ξεκινάω δίαιτα μόλις γυρίσω πίσω». Ήταν υπερήφανοι για την καταγωγή τους, τον τόπο τους και  επέμεναν να μας φιλέψουν, να μας κεράσουν, να μας κάνουν το τραπέζι, να μας κάνουν επιδείξεις κεντήματος, σιδηρουργίας, κατασκευής κορνιζών, μουσικών οργάνων ή σουβενίρ από ξύλο ελιάς, αγγειοπλαστικής και τόσα άλλα. Μπήκαμε σε εργαστήρια παρασκευής τοπικών προϊόντων όπως τυρί χαλούμι, ζυμαρικά, αλλαντικά, μέλι, λουκούμια και επισκεφτήκαμε εκκλησίες, παλιούς αλευρόμυλους ή ελαιόμυλους, οινοποιεία, μικρά ιδιωτικά μουσεία, αλλά και τη φάρμα γαϊδουριών που προσελκύει χιλιάδες τουρίστες και διατηρεί η γνωστή καλλιτέχνης Στέλλα Γεωργιάδου η οποία ήταν η παρουσιάστρια του φεστιβάλ.

Στην Κύπρο κάναμε μια σημαντική διαπίστωση. Κι αυτή ήταν πως οι «ερασιτέχνες» έβαλαν κυριολεκτικά τα γυαλιά στους «επαγγελματίες». Στην Κύπρο είδαμε απλές γυναίκες του χωριού να παραδίδουν αυθεντικά μαθήματα για το πως αναδεικνύεις έναν προορισμό. Οι οποίες μάλλον δεν έχουν καμιά  ιδέα για το τι σημαίνει τουριστικό μάρκετινγκ, μπίζνες πλαν, πωλήσεις, στόχοι, μεθοδολογία, δημόσιες σχέσεις κτλ. Κι όμως τα κατάφεραν περίφημα γιατί απλά ήταν ο εαυτός τους. Κυρίως όμως αγαπούν τον τόπο τους και θέλουν να τον δουν να προκόβει. Τόσο απλά. Οι Κύπριοι όμως μας έδειξαν και την αγάπη τους για την Ελλάδα που τόσο τους πλήγωσε αλλά και ίσως τους πληγώνει ακόμη και σήμερα. Επιστρέφοντας στο αεροδρόμιο της Λάρνακας για Θεσσαλονίκη, η Άννα μας ρωτά τι μας άρεσε περισσότερο από την παραμονή μας στην Κύπρο. Της απαντώ αυθόρμητα πως : « Τόσο η ίδια αλλά και όσοι Κύπριοι γνωρίσαμε, με τη ζεστή και φιλόξενη συμπεριφορά τους, μας έκαναν να αγαπήσουμε την Κύπρο ακόμη περισσότερο». 

ΥΓ Δεν μπορώ όμως με τίποτα να ξεχάσω δυο γεγονότα, τα οποία θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους οι Ελλαδίτες. Το πρώτο ήταν στο χωριό Ορά και την πλατεία όπου παρατηρώ πως είναι υψωμένες τρεις σημαίες. Αυτή της Ε.Ε, της Κύπρου και στη μέση μεγαλύτερη σε μέγεθος η Ελληνική. Όταν ρωτώ τον κοινοτάρχη Αρίστο Μιλτιάδου “για ποιο λόγο είναι στο κέντρο η Ελληνική και όχι η Κυπριακή ;”  μου απαντά με φυσικότητα : « Μα τι λες; H Ελλάδα είναι η Μητέρα πατρίδα μας !» 

Στο χωριό Κοφινού το οποίο κατοικείται εξ ολοκλήρου από πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν το 1974, οι γυναίκες του χωριού μας δείχνουν πως φτιάχνονται τα μπουρέκια και άλλα παραδοσιακά γλυκίσματα.  Κάποια στιγμή η κοινοτάρχης Δέσπω Χαραλάμπους ξεσπά και μας λέει με παράπονο: « Μας πήραν τη γη, τα σπίτια, τις περιουσίες μας. Τη μνήμη μας όμως ποτέ.» Αυτή είναι η Κύπρος αγαπητοί Έλληνες. Με μεγάλες πληγές που όμως θέλει να τις επουλώσει, έχοντας βλέμμα και όνειρα στο μέλλον και θύμησες στο παρελθόν. Είναι η Κύπρος που μάλλον προσπαθεί να ξεχάσει αλλά ταυτόχρονα θέλει και να θυμάται. Προγραμματίστε κάποτε στη ζωή σας ένα ταξίδι εκεί και σας ορκίζομαι πως όχι μόνο δεν θα χάσετε, αλλά θα επιστρέψετε καλύτεροι. Όσο για τα  Ελληνικά σχολεία και τις εκδρομές τους να ξέρουν πως είναι σε καλό δρόμο. Ας συνεχίσουν να πηγαίνουν Ρώμη, Πράγα, Βουδαπέστη κτλ. Σιγά μην στηρίξουμε την αιμορραγούσα  Ελλάδα μας. Σιγά μην καταδεχτούμε να επισκεφτούμε την αδελφή Κύπρο. “Σιγά μην κλάψω, σιγά μην φοβηθώ” που έλεγε κι ο Αγγελάκας. 

 

 Ο Σύλλογος Γυναικών Υπαίθρου Λάρνακας

Ο Σύλλογος Γυναικών Υπαίθρου Λάρνακας ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2004 από μια μικρή ομάδα 22 γυναικών και σήμερα απαριθμεί  πάνω από 500 γυναίκες μέλη από 22 Κοινότητες της Ορεινής και Ημιορεινής Λάρνακας. Η έδρα του Συλλόγου βρίσκεται στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας. Στεγάζεται στο παλιό τουρκοκυπριακό σχολείο, όπου   εκεί έχει δημιουργήσει  αίθουσα εκπαίδευσης, αίθουσα εκδηλώσεων, εκθετήριο και χώρος επίδειξης   Τοπικών Παραδοσιακών Προϊόντων και τεχνών.Ο κύριος σκοπός των δράσεων του συλλόγου είναι η διατήρηση, προβολή  και προώθηση της παράδοσης του Κυπριακού πολιτισμού, στηρίζοντας παράλληλα τις γυναίκες της υπαίθρου στην προσπάθεια τους για επαγγελματική δραστηριότητα.Ο Σύλλογος έχει άψογη συνεργασία με διάφορους φορείς, όπως οι κοινότητες της περιοχής, η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Λάρνακας,  τον ΚΟΤ,  το Τμήμα Γεωργίας, το γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το γραφείο του Επιτρόπου Εθελοντισμού κ.α. Βασικός συνεργάτης είναι η Αναπτυξιακή Εταιρεία Επαρχιών Λάρνακας Αμμοχώστου στην οποία ο Σύλλογος είναι και μέτοχος.